18 μήνες χωρίς "μία" - "Ζωή χωρίς χρήματα" (The moneyless man) - Μία άλλη προσέγγιση του life anti style

«O Μαχάτμα Γκάντι είπε:“Να γίνεις εσύ η αλλαγή που θες να δεις στον κόσμο”.

Αυτό με ενέπνευσε να θέσω σε εφαρμογή τη “ζωή χωρίς χρήματα”. Ηδη από την πρώτη στιγμή που...», η τηλεφωνική σύνδεση διακόπτεται απότομα για πέμπτη συνεχή φορά. Καθόλου παράξενο αν αναλογιστεί κάποιος ότι ο Μαρκ Μπόιλ βασίζεται σε ένα ηλιακό κινητό τηλέφωνο παρ΄ ότι ζει στο (σχεδόν πάντα) βροχερό Μπρίστολ, στο νοτιοδυτικό άκρο της Βρετανίας. Σίγουρα πάντως είναι εκνευριστικό, ειδικά αν προσπαθεί να δώσει συνέντευξη σε αγχωμένους δημοσιογράφους από την Ελλάδα, όπου «ο χρόνος είναι χρήμα». Για τον Μαρκ Μπόιλ ωστόσο ούτε ο χρόνος ούτε τίποτε άλλο στη ζωή είναι χρήμα, καθώς εδώ και 18 μήνες έχει αποκηρύξει εξ ολοκλήρου τα χρήματα σε κάθε πτυχή της ζωής του και έχει αποφασίσει να ζει «free» - το οποίο στα ελληνικά μεταφράζεται ως «δωρεάν», αλλά και ως «ελεύθερος».

«Συγγνώμη, ξέρετε, ο καιρός εδώ είναι άστατος και η ηλιοφάνεια δεν διαρκεί πολύ» λέει μόλις επανακτηθεί το σήμα. «Τα τελευταία πράγματα που αγόρασα προτού αρχίσω τη ζωή χωρίς χρήματα ήταν ένα ηλιακό κινητό και ένα ηλιακό λάπτοπ. Φυσικάδεν είναι η τέλεια λύση, αλλά είναι ο πιο οικολογικός τρόπος για να διατηρήσω την επαφή με τον κόσμο και να μεταδώσω το μήνυμα ότι μια άλλη κοινωνία είναι δυνατή». Πράγματι, στους 18 μήνες που ο οικονομολόγος από την Ιρλανδία και πρώην στέλεχος επιχειρήσεων ζει χωρίς χρήματα σε ένα τροχόσπιτο λίγο έξω από το Μπρίστολ, καλλιεργώντας τη δική του τροφή και κατασκευάζοντας μόνος του ό,τι χρειάζεται. «Πιστεύω ότι τα χρήματα είναι το μαγικό πέπλο που καλύπτει τις καταστρεπτικές συνέπειες των πράξεών μας. Αν καλλιεργούσαμε μόνοι μας την τροφή μαςδεν θα πετούσαμε στα σκουπίδια το ένα τρίτο,όπως κάνουμε σήμερα.Αν κατασκευάζαμε τα έπιπλά μας μόνοι μαςδεν θα τα πετούσαμε μόλις αλλάζαμε τη διακόσμηση. Και αν έπρεπε να καθαρίσουμε μόνοι μας το νερό που πίνουμεδεν θα το ξοδεύαμε αλόγιστα» αναφέρει. Εκεί στηρίζονται οι τρεις βασικές αρχές του δικού του συστήματος: «“Οχι” στα χρήματα, “όχι” στην άμεση ανταλλαγή προϊόντων, “ναι” στην ελεύθερη προσφορά».

Γεύμα για 1.000 από... σκουπίδια

«Προκειμένου να αρχίσω τη νέα μου ζωή χρειαζόμουν ένα μέρος για να μένω χωρίς χρήματα» θυμάται. Σύντομα βρήκε τη λύση: ένας γνωστός τού χάρισε ένα παλαιό τροχόσπιτο που ήθελε να ξεφορτωθεί και ο Μαρκ το εγκατέστησε σε μια οργανική φάρμα στα περίχωρα του Μπρίστολ. Προκειμένου να ευχαριστήσει τους ιδιοκτήτες για τη «φιλοξενία» προσφέρθηκε να δουλεύει εθελοντικά στη φάρμα τρεις φορές την εβδομάδα και έτσι είχε μια πρώτη πηγή τροφής που καλλιεργούσε μόνος του. Ωστόσο, αυτό δεν αρκούσε και έτσι στράφηκε στη φύση για συλλογή άγριων καρπών, λαχανικών και φρούτων που φυτρώνουν στη βρετανική επαρχία. Τέλος, συμπλήρωσε το «καλάθι της νοικοκυράς» με τα προϊόντα που οι άλλοι άνθρωποι «πετούν αλόγιστα». Προτού αναφωνήσετε: «Δηλαδή τρώει... από τα σκουπίδια;»... ο Μαρκ εξηγεί ότι με τον τρόπο που λειτουργούν τα σύγχρονα πολυκαταστήματα δεκάδες τόνοι προϊόντων πετιούνται καθημερινά, «με μόνο κριτήριο την ημερομηνία λήξεως, παρ΄ ότι βρίσκονται σε καλή κατάσταση». Για να αποδείξει μάλιστα τον παραλογισμό του εν λόγω συστήματος ο Μαρκ ανέλαβε ένα πολύ προκλητικό εγχείρημα τον περασμένο Νοέμβριο: διοργάνωσε ένα μεγάλο δείπνο όπου μαγείρεψε για 1.000 άτομα αποκλειστικά με τροφές που συνέλεξε ή καλλιέργησε μόνος του, ή μάζεψε από τα σκουπίδια! «Οι “καλεσμένοι” μου ήταν άνθρωποι κάθε είδους: νέοι και μεσήλικες, άστεγοι και καλοπληρωμένα στελέχη,ντόπιοι ή τουρίστες. Και πιστέψτε με, έμειναν όλοι πολύ ευχαριστημένοι!» σχολιάζει γελώντας.

Ενα ποτάμι κοντά στη φάρμα μετατράπηκε στο «μπάνιο» του Μαρκ, ενώ μια μαύρη σακούλα γεμάτη νερό κρεμασμένη σε ένα δένδρο έγινε ο αυτοσχέδιος θερμοσίφωνάς του για τις ημέρες που έχει ήλιο, δηλαδή σπάνια. «Σαπούνι δεν χρησιμοποιώ, εκτός αν μου χαρίσει κάποιος χειροποίητο. Για οδοντόκρεμα χρησιμοποιώ ένα μείγμα από σπόρους άγριου μάραθου και κόκαλο σουπιάς ξεπλυμένο από το θαλασσινό κύμα» αναφέρει. Το μεταφορικό του μέσο είναι ένα ποδήλατο με φωτάκι που λειτουργεί με δυναμό και η κουζίνα του είναι ένα κατασκεύασμα από τέσσερις τενεκέδες λαδιού, στοιβαγμένοι σε στήλη και τρυπημένοι από έναν σωλήνα που τους διαπερνά. «Στο κάτω άκρο του σωλήνα τοποθετώ κούτσουρα και με την καύση τους η θερμότητα φτάνει στο πάνω άκρο και ζεσταίνει το φαγητό» εξηγεί ο Μαρκ.

«Ναι» στην αλληλοβοήθεια, «όχι» στο αντάλλαγμα

Το βιβλίο «Τhe moneyless man» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οneworld, ενώ εξετάζεται η έκδοσή του και στην Ελλάδα. Περισσότερες πληροφορίες για τον Μark Βoyle στην ιστοσελίδα του: www.justfortheloveofit.org Ακούγεται αυτάρκης και χαρούμενος,ωστόσο η ερώτηση βγαίνει αυθόρμητα: Αν κάτι πάει στραβά; Αν για παράδειγμα αρρωστήσει ή σπάσει το πόδι του...θα αρνηθεί να νοσηλευτεί επειδή τα νοσοκομειακά ιδρύματα λειτουργούν σε χρηματική βάση; «Η απάντηση δεν είναι εύκολη...»λέει διστάζοντας προς στιγμή.«Εχει να κάνειόμωςμε το μοντέλο κοινωνίας που οραματίζομαι.Αν όλοι οι άνθρωποι προσφέραμε ο ένας στον άλλον ό,τι μπορούμε ένας γιατρός της κοινότητας θα με βοηθούσε χωρίς χρήματα αν αρρώσταινα» απαντά.

Αν και εκ πρώτης όψεως φαίνεται σαν να αποφεύγει να απαντήσει ευθέως,στην πραγματικότητα ο Μαρκ ήδη έχει θέσει σε εφαρμογή το μοντέλο κοινωνίας που οραματίζεται: μία φορά την εβδομάδα οργανώνει τα λεγόμενα «Freeskilling», στα οποία κάθε μέλος της τοπικής κοινότητας διδάσκει δωρεάν μια «ικανότητά» του (στα αγγλικά «skill»), δηλαδή«κάτι που ξέρει να κάνει καλά».«Ενας διδάσκει πρώτες βοήθειες, άλλος πώς να φτιάχνεις ψωμί ή πώς να φτιάχνεις έπιπλα. Το μοντέλο στηρίζεται στην προσφορά όχι για το αντάλλαγμα αλλά για την αλληλοβοήθεια»εξηγεί.Και φυσικά ο ίδιος εφαρμόζει στην πράξη όσα ευαγγελίζεται: με το βιβλίο του «Τhe moneyless man» («Ο άνδρας χωρίς χρήματα») διδάσκει στους ανθρώπους τη δική του «ικανότητα»: το πώς να ζει κάποιος καλά χωρίς λεφτά!«Φυσικά και έχω ήδη παραιτηθεί από τα έσοδα του βιβλίου,τα οποία θα διατεθούν για φιλανθρωπικούς σκοπούς»διευκρινίζει,αν και δεν χρειαζόταν.Δεν περιμέναμε κάτι λιγότερο απ΄ αυτόν...

Της Ελλης Ισμαηλίδου

Πηγή Το Βήμα

13.6.2010