 |
| "Η κροκοσυλλέκτρια" - Θήρα (Ακρωτήρι) |
Πόσοι θα έλεγαν «όχι» αν τους πρότειναν ένα μήνα σκληρή δουλειά με αντάλλαγμα εισόδημα της τάξης των 5.000 - 8.000 ευρώ; Οπως φαίνεται, πολλοί, αφού ο κρόκος Κοζάνης, ένα μοναδικό για την περιοχή και περιζήτητο προϊόν, τείνει να εξαφανιστεί. Ολο και περισσότεροι τα τελευταία χρόνια εγκαταλείπουν την καλλιέργεια, την ίδια στιγμή που ο νομός Κοζάνης φέρει την πρωτιά στην ανεργία, που αγγίζει το 30%, ειδικά στους νέους κάτω των τριάντα ετών.
Ο κρόκος συγκαταλέγεται στα πιο προσφιλή και πολύτιμα μπαχαρικά των αρχαίων πολιτισμών, για το άρωμα, το χρώμα, τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές ιδιότητές του.
Πριν από μία δεκαπενταετία στην περιοχή της Κοζάνης –μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή της χώρας μας– καλλιεργούνταν περισσότερα από 10.000 στρέμματα με κρόκο και παράγονταν 8-9 τόνοι ετησίως. Ομως, παρά το γεγονός ότι το 1998 ο κρόκος αναδείχθηκε σε Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) από την Ευρωπαϊκή Ενωση, οπότε δυνητικά αποκτά μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία, το ενδιαφέρον από την πλευρά των καλλιεργητών βαίνει μειούμενο. Ετσι, τα τελευταία χρόνια, η παραγωγή έπεσε στα 800 κιλά, αφού μόνο 1.000 στρέμματα καλλιεργούνταν με κρόκο στην περιοχή. Οι δικαιολογίες, πολλές. Είχαν πέσει οι τιμές, είναι σκληρή δουλειά, δεν υπάρχουν χέρια...
«Η καλλιέργεια δεν είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένη. Δύο-τρεις φορές τον χρόνο χρειάζονται κάποιες καλλιεργητικές εργασίες στο χωράφι. Ομως, από τα μέσα Οκτωβρίου έως τα μέσα Νοεμβρίου που γίνεται η συγκομιδή χρειάζονται χέρια στο χωράφι και η δουλειά είναι σκληρή. Παλιά, όλη η οικογένεια συμμετείχε στη συγκομιδή που γίνεται από το πρωί μέχρι το βράδυ έτσι ώστε να μην πέσουν τα άνθη. Μετά, σιγά σιγά οι νέοι σταμάτησαν να ενδιαφέρονται», λέει ο πρώην πρόεδρος του αναγκαστικού συνεταιρισμού κροκοπαραγωγών Κοζάνης κ. Μανώλης Πατσιλιάς. Και ο ίδιος έχει σταματήσει να καλλιεργεί κρόκο. Ο γιος του, όμως, που τελείωσε τη γεωπονική σχολή, το ξανασκέφτεται. Ο κρόκος Κοζάνης, παρ’ όλο που πουλιέται πολύ πιο ακριβά από παρόμοια προϊόντα –από τον κρόκο του Ιράν για παράδειγμα–, είναι περιζήτητος, καθώς θεωρείται εξαιρετικής ποιότητας. Πέρυσι, ποσότητες ζητούσαν εταιρείες από την Ισπανία, την Αμερική και τον Καναδά, αλλά δεν υπήρχε προϊόν. «Και βέβαια, άμα δεν μπορείς να ικανοποιήσεις τη ζήτηση, χάνεις τις αγορές», εξηγεί ο πρόεδρος του συνεταιρισμού κ. Νίκος Πατσιούρας. Προσπαθεί να δικαιολογήσει την αδιαφορία κατοίκων της περιοχής για την καλλιέργεια. «Για να βγάλεις ένα κιλό κρόκο πρέπει να μαζέψεις περίπου 150.000 λουλούδια από περίπου ένα στρέμμα. Μετά, άμεσα πρέπει να διαχωριστούν τα πέταλα από τα στίγματα που είναι η ζαφορά (κρόκος) και τους στήμονες. Είναι δύσκολη δουλειά», εξηγεί.
Ωστόσο, οι καλλιεργητές λαμβάνουν από τον συνεταιρισμό 1.000-1.200 ευρώ το κιλό. Δεδομένου ότι τα καλλιεργητικά έξοδα για την παραγωγή ενός κιλού φτάνουν τα 400 ευρώ, το καθαρό εισόδημα που προκύπτει δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο. Ο κ. Πατσιούρας αναγκάζεται να συμφωνήσει. «Ωστόσο, όλοι προτιμούν το δημόσιο», επιμένει. Τα δύο τελευταία χρόνια πραγματοποιείται προσπάθεια από τον συνεταιρισμό να καλλιεργηθούν περισσότερα στρέμματα, δεδομένου ότι ο κρόκος μπορεί πραγματικά να αποτελέσει λύση στο οικονομικό αδιέξοδο της περιοχής.
Ο συνεταιρισμός τον τελευταίο χρόνο συνέστησε μια ανώνυμη εταιρεία σε συνεργασία με την εταιρεία Κορρέ για την παρασκευή ροφημάτων με βάση τον κρόκο. «Εχουμε παραγγελίες από τη Ρωσία και τώρα στρεφόμαστε στα Εμιράτα και στη Σαουδική Αραβία, όπου φαίνεται ότι υπάρχει ενδιαφέρον», λέει ο κ. Πατσιούρας. Αρκεί, βέβαια, να υπάρχει προϊόν...
Της Τάνιας Γεωγριοπούλου
Πηγή Καθημερινή
9.1.2011
8 σχόλια:
Πιο καλά να κάθονται στις καφετέριες άνεργοι και μετά να κλαίγονται ότι δεν έχουν δεκάρα στα χέρια τους, παρά να δουλεύουν, οι νέοι μας;
Έτσι μας κακομάθανε ως τώρα αυτοί που τάζανε και τάζανε...Έτσι τους κακομάθαμε τους νέους οι μεγαλύτεροι με τις απαιτήσεις μας για εργασία μακριά από τη γη, γιατί τάχαμου αυτή δεν είναι τιμητική...αλλά υποδεέστερη. Αγρότης, σου λέει ο άλλος...πφφ!
Ξύλο μας χρειάζεται, νομίζω.
Σκληρή δουλειά, ναι, αλλά αποδίδει, γιατί να την περιφρονούμε; Ας ανοίξουμε επιτέλους τα μάτια μας, πριν είναι αργά.
@alla logia
Οι σκέψεις μας εκπέμπουν στο ίδιο μήκος κύματος φίλη μου
Κατι δε μου βγαινει στα νουμερα σε σχεση με τον τιτλο της αναρτησης.
Ενω με βαση το 1998 εβγαιναν πολλά χρηματα, σημερα μας λεει οτι βγαινουν 640 Ευρω ανα στρεμμα;;; (800 κιλα Χ 800 Ε το κιλο / 1000 στρεμματα) Ενω ταυτοχρονα γραφει οτι για ενα μηνα θα εχει εισοδημα 5-8 χιλιαδες;
Και αν δουλευει καποιος μονο ενα μηνα, τους υπολοιπους 11 τι θα κανει;
Μηπως η κυρια που εγραψε το αρθρο, απλα πηρε ενα τηλεφωνο, μιλησε με κανα δυο αρμοδιους ή "αρμοδιους" και μετα καθησε και εγραψε;
Δεν ξερω, αλλά εγω μπερδευτηκα με οσα διαβασα.
@αντώνης
Οπως κατάλαβα εγώ από τα 1200 Ευρώ αφαιρείται το 40% που είναι το κόστος καλλιέργειας. Επομένως λογικά θα πρέπει να εισπράττουν καθαρά 720 Ευρώ καθαρά Χ κιλό (1200-40%).
Εάν λοιπόν η συνολική παραγωγή ανέρχεται σήμερα σε 800 κιλά τότε το σύνολο του καθαρού εισοδήματος για μία συγκομιδή θα πρέπει να ανέρχεται σε 800kg Χ 720= 576000 Ευρώ. Φυσικά ένα άτομο δεν είναι δυνατόν να συλλέξει 150.000.000 άνθη (150.000 λουλούδια Χ 1.000 στρέμματα=150.000.000 άνθη)
Τα λέω σωστά ή επειδή είναι η ώρα δύσκολη τα έχω μπερδέψει?
Αν και το άρθρο είναι παλιό (όπως και τα σχόλια) σκέφτηκα να μοιραστώ κι εγώ τα δυο μου σεντς (όπως λένε οι "φίλοι" μας οι Αμερικάνοι)ως Κοζανίτης και γνώστης του αντικειμένου. Κυρίως επειδή λόγω της τρέχουσας κρίσης δημιουργείται ενδιαφέρον για τον κρόκο, κυρίως από άτομα που δε διαμένουν στην Κοζάνη (και άρα δε γνωρίζουν τις "πιπεράτες" λεπτομέρειες).
Αρχικά να τονίσω ότι το άρθρο είναι κατά βάσιν ορθό - η καλλιέργεια είναι σχετικά επικερδής, επίπονη και ο αριθμός των ντόπιων που ασχολείται μειώνεται συνεχώς. Οι λόγοι όμως κάθε άλλο αφορούν σε οκνηρία ή απαξίωση της εργατικής εργασίας.
Όπως σωστά αναφέρεται στο άρθρο ο συνεταιρισμός κροκοπαραγωγών της περιοχής είναι "αναγκαστικός" (παλιά αμαρτία αυτή). Όπερ σημαίνει ότι υποχρεούσαι να παραδώσεις το προϊόν σου σε αυτόν και να ελπίσεις ότι η διαχείριση της εμπορίας του θα είναι η πρέπουσα βλ. κερδοφόρα. Δυστυχώς εκεί εντοπίζεται το πρώτο πρόβλημα: η διοίκηση του συνεταιρισμού (η οποία, παραδόξως, προκύπτει από τις εκλογές των ίδιων των παραγωγών) είναι όχι μόνο ανεπαρκής αλλά και ζημιογόνος. Το παρόν καθεστώς δεν πρόκειται να αλλάξει σύντομα για διάφορους λόγους (κυρίως επειδή οι περισσότεροι παραγωγοί είναι μεγαλύτερης ηλικίας και αδυνατούν να φανταστούν τα πράγματα διαφορετικά) οπότε οι νεώτεροι αρνούνται να εισέλθουν σε ένα "άρρωστο" περιβάλλον.
Ακόμα όμως και αν υπάρξει βελτίωση στις διαδικασίες προώθησης ή/και στα ποσοστά κέρδους υπάρχει μια άλλη πραγματικότητα που δρα αποτρεπτικά. Μπορεί η καλλιέργεια συνολικά του κρόκου να μην είναι ιδιαίτερα απαιτητική, η συλλογή των ανθών όμως από μόνη της είναι εξαιρετικά επίπονη και μακροπρόθεσμα επιβλαβής για το σώμα. Αρκεί να φανταστεί κανείς την εργασία: από το πρωί μέχρι τη δύση του ήλιου είσαι σκυμμένος και συλλέγεις (με μία-μιάμιση ώρες μάξιμουμ διάλειμμα ενδιάμεσα...αλλιώς δεν προλαβαίνεις καθώς το άνθος διατηρείται για 3 μέρες το πολύ, αναλόγως καιρού). Και αυτό για 2-3 εβδομάδες "σερί". Τις συνέπειες τις βλέπεις σήμερα εύκολα: μεσήλικες (πρώην κροκοπαραγωγοί) με προβλήματα στη μέση, στα πόδια και όπου αλλού φαντάζεσαι. Όταν λοιπόν αντιλαμβάνεσαι ότι όσα βγάλεις θα τα φας μετά στους γιατρούς ε, λογικά θα προτιμήσεις να κλαίγεσαι στις καφετέριες για αυτή "τη ρημάδα τη ζωή".
Πεδίον δόξης λαμπρόν λοιπόν για όσους "ξένους" θέλουν να ασχοληθούν. Μόνο που πόρρω απέχει η καλλιέργεια του κρόκου από τη συλλογή μαργαριτών και μυρωδάτων ρόδων - ακόμη θυμάμαι το απολαυστικό σχόλιο μίας γνωστής μου Αθηναίας μετά από σύντομη και άρα αναπόφευκτα λειψή περιγραφή "σα να μαζεύεις λουλουδάκια δηλαδή...αχ, τί ωραία". Ναι, καλά!
@ss sk
Οι συνεταρισμοί σε κάθε (σχεδόν) γωνιά της Ελλάδας αποδείχθηκαν φορείς "τακτοποίησης" ημετέρων και αδιαφανών συναλλαγών. Βέβαια η "αρρωστημένη" κατάσταση θα συμφωνήσω ότι ανακυκλώνεται επειδή οι νεότεροι δεν επιθυμούν να εμπλακούν σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Το ζήτημα είναι ότι αυτή η απροθυμία ανακυκλώνει την αρρωστημένη κατάσταση εφόσον κατ΄αυτόν τον τρόπο η γενική συνέλευση ακόμα και χωρίς απαρτία (δηλαδή μειοψηφικά) είναι δυνατόν να εκλέξει διοίκηση. Κατά τη ταπεινή μου γνώμη έτσι δεν πρόκειται να αλλάξουν ποτέ προς το καλύτερο τα πράγματα. Μοναδική ελπίδα είναι οι νεότεροι να σπάσουν τα στεγανά. Οσο εξακολουθεί να ισχύει αυτή η κατάσταση υπαίτιοι δεν είναι μόνο όσοι ασκούν πλημμελώς τα καθήκοντά τους αλλά και όσοι "κάνουν πλάτες" με τη παθητική τους ή την ανύπαρκτη συμμετοχή στα δρώμενα του (κάθε) συνεταιρισμού.
@ss sk
Αναφορικά με την κοπιαστική ενασχόληση της συλλογής των λουλουδιών του κρόκου έχω την αίσθηση ότι κάποτε που οι συγκεκριμένες καλλιέργειες αποτελούσαν το μοναδικό βιοποριστικό έσοδο (δίχως επιδοτήσεις) οι άνθρωποι κοπίαζαν επειδή γνώριζαν ότι τίποτα δεν χαρίζεται. Τα πράγματα άλλαξαν και σε κάποιες περιπτώσεις νομίζω ότι εφόσον οι επιδοτήσεις για την καλλιέργεια απέδιδαν περισσότερο από την συλλογή των προϊόντων τότε οι άνθρωποι έμαθαν να κοπιάζουν λίγο και να κερδίζουν πολλά. Ισως πράγματι να χρειαζόμαστε τους "ξένους" που συνήθως εκτιμούν περισσότερο από ότι εμείς τους θησαυρούς που παράγει η χώρα μας. Εάν οι κάτοικοι κάθε γωνιάς του τόπου μας δεν στραφούν στη πρωτογενή παραγωγή και στην αξιοποίηση του πλούτου της περιοχής τους μας βλέπω σε μερικά χρόνια να γινόμαστε εργάτες με εργοδότες Κινέζους και Αραβες....(πράγμα που το απεύχομαι)
Δημοσίευση σχολίου